Planty krakowskie, Ogród Wawel


Województwo: małopolskie

Powiat: grodzki Kraków

“Planty to publiczne zieleńce, zakładane wokół ośrodków staromiejskich po zlikwidowaniu i zniwelowaniu fortyfikacyjnych wałów i fos lub dawnych koryt rzecznych; nazwa ta przyjęta została w Polsce od początku XIX wieku” [Encyklopedia Powszechna PWN, 1985].

Planty krakowskie położone są w samym centrum Krakowa w dzielnicy I. Jest to wyjątkowy w skali europejskiej ogród miejski, który otacza najstarszą część Krakowa. Są wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków. Park jest własnością gminy. Obecnie opieka sprawowana jest z budżetu miasta Krakowa przez Krakowski Zarząd Komunalny. Ten pierścień zieleni należy do największych parków naszego miasta.

Długość Plant wynosi około 4 km, szerokość od 40 do 120 m, a powierzchnia 21,03 hektarów. Planty spełniają funkcję wygodnego szlaku komunikacyjnego oraz miejsca spotkań i spacerów. Są wpisane na tzw. I Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO. Wyróżnia się w nim osiem ogrodów: I - Ogród Wawel, II – O. Uniwersytet, III – O. Pałac Sztuki, IV – O. Florianka, V – O. Barbakan, VI – O. Dworzec, VII – O. Gródek i VIII – O. Stradom. Ogród Wawel obejmuje obszar między ulicami: Podzamcze i Franciszkańską wzdłuż ul. Straszewskiego. Nazwa tej części Plant pochodzi od wzgórza wawelskiego, które jest najwyższej rangi zabytkiem klasy zerowej, symbolem państwa, i to z okresu jego największej pomyślności. Ta część Plant posiada (podobnie jak O. Stradom) największą ilość powiązań widokowych z Wawelem – np. bastion Władysława IV z pomnikiem konnym Tadeusza Kościuszki.

Ze względu na kompozycję jest to ogród wielownętrzowy, angielski, o nieregularnym układzie ścieżek. Szczególnie piękna jest aleja wiodąca od ul. Franciszkańskiej w kierunku wzgórza wawelskiego (okres klasycystyczny). Na terenie tego ogrodu znajduje się budynek zwany willą Komierowską lub Małym Wawelem. Do ogrodu przylegają ważne budowle m.in.: zabytkowy klasztor i kościół oo. Franciszkanów, zespół poklasztornych gmachów z XVII wieku OO. Karmelitów Bosych (obecnie część z nich zajmuje Muzeum Archeologiczne - najstarsze tego typu muzeum w Polsce) oraz odbudowany ogród, a także gmach Seminarium Duchownego. Po drugiej stronie ul. Straszewskiego z ogrodu są widoczne: Hotel Radison (dawniej drukarnia Władysława Anczyca), Hotel Maltański (dawniej Zespół Pałacu Potockich), Plac Na Groblach (przy którym znajduje się pierwsza szkoła średnia w Polsce – I Liceum Ogólnokształcące im. Bartłomieja Nowodworskiego) oraz kamienice z secesyjnymi witrażami.

Na terenie ogrodu jest wyjątkowo dużo tablic pamiątkowych, rzeźb oraz pomników. Umieszczono tutaj tablice upamiętniające m.in. Jana Długosza i Stanisława Wyspiańskiego. Tutaj też znajduje się jeden z pierwszych pomników ustawionych na Plantach (koniec XIX wieku) – pomnik Grażyny i Litawora ku czci Adama Mickiewicza, wykonany przez Alfreda Dauna, a ufundowany przez dr. Henryka Jordana w 1884 r. W O. Wawel jest też brązowe popiersie Tadeusza Boya-Żeleńskiego wykonane przez Edwarda Krzaka (1979 r.). W pobliżu jest plac zabaw dla dzieci z dwoma piaskownicami. Obok willi Komierowskiej na trawniku umieszczono współczesną rzeźbę Sowy, której autorem jest Bolesław Chromy (1961 r.). Przy wejściu do ogrodu od ul. Franciszkańskiej znajduje się odbudowany kiosk – pawilon, pierwszy jaki został ustawiony na Plantach.

Historia

Powstanie Plant dzieli się na trzy okresy.

Pierwszy okres to założenie Plant i pierwsze prace nad ich urządzaniem, tj. czas od schyłku wieku XVIII do 1847 roku. Pierwszym drzewem, które zostało posadzone dokładnie w dniu 3 maja 1792 r na zburzonych murach obronnych – dziś w okolicy między ulicą Szpitalną a wejściem do przejścia podziemnego ku dworcowi PKP – był wiąz. Nazwano go “Drzewo wolności” na pamiątkę Konstytucji 3 Maja. Wiąz został ścięty przez okupanta w czasie II wojny światowej. Następcą jego stał się dąb. Pierwszy zrealizowany projekt fragmentu Plant, obejmujący dzisiejsze okolice Placu Szczepańskiego, powstał w latach 1817-1818, a jego autorami byli Florian Straszewski i Feliks Radwański starszy. Do 1822 roku powstały dalsze projekty, a ich autorami byli F.Radwański i J.P.Florkiewicz. Kilkuletnią realizację projektów rozpoczęto w 1822 r. – wtedy to posadzono pierwszą grupę drzew: topole włoskie i kasztanowce. Główna aleja kasztanowa w Ogrodzie Wawel jest częścią kompozycji klasycznej z czasów założenia Plant (1825 r.). Około 1830 roku ustawiono na Plantach ławki, ogrodzenia, wykonano mostki, zaczęto też wprowadzać nowe gatunki drzew: jesiony, lipy i klony. Obszerne trawniki otoczone były żywopłotami z grabów, a potem także świerków. Po roku 1841, wycięto topole włoskie, a na ich miejsce posadzono kasztanowce i robinie. W 1847 r. zmarł wielki opiekun Plant – Florian Straszewski.

Drugi etap prac przy urządzaniu Plant to lata 1847-1870. W tym czasie Planty niewiele się zmieniły – główne prace były wówczas zakończone, a nowe nie zostały jeszcze podjęte. Etap ten wypełniły prace pielęgnacyjne ogrodu. Natomiast zaczęły się tu odbywać koncerty i zabawy ogrodowe – nastąpiło wyraźne ożywienie kulturalne i wzrost popularności Plant.

Trzeci etap to lata rozwoju Plant, tj. okres 1870-1914. W drugiej połowie XIX w. duże znaczenie odegrał ogrodnik Bolesław Malecki, którego dziełem było wytyczenie bocznych alejek, założenie kwiatowych klombów, oświetlenia gazowego i placyków do zabaw dziecięcych, wymiana ławek kamiennych na drewniane. W 1886 r. ustawiono w Ogrodzie Wawel malowniczy monument Grażyny i Litawora. Około 1890 roku postawiono szereg altan i pawilonów a do istniejącego już drzewostanu wprowadzono rzadkie gatunki drzew: cis, sosna wejmutka, platan, buk pospolity odmiany purpurowej oraz rośliny egzotyczne. W póżniejszych latach dosadzono nowe gatunki drzew i krzewów, między innymi katalpy, jesiony, dęby szypułkowe i bezszypułkowe, klony jesionolistne odmiany złocistej. Do drzew samotników dosadzono nowe egzemplarze, tworząc w ten sposób grupy drzew. W 1904 roku w północnej części Plant, koło ulicy Basztowej, utworzono staw w kształcie ósemki z łukowatym mostkiem, wysepką z brzozami i fontanną (kompozycja w stylu japońskim). W tym okresie ustawiono wiele pomników.

Po 1925 roku na Plantach pojawiły się między innymi magnolie i lipy szerokolistne. W czasie zimy 1928/29 silne mrozy uszkodziły drzewostan Plant. W latach następnych masowo obumierały kasztanowce. 15 sierpnia 1935 roku Kraków nawiedziła trąba powietrzna, która wyrwała z korzeniami około 60 drzew. Ubytki w drzewostanie uzupełniano sukcesywnie gatunkami trwalszymi niż kasztanowce. W ostatnich latach XX w. pojawiło się nowe zagrożenie dla kasztanowców – jest nim owad należący do motyli o nazwie: szrotówek kasztanowcowiaczek. Wytwarza on w ciągu sezonu wegetacyjnego kilka pokoleń gąsienic drążących miękisz liściowy. Osłabione drzewa atakuje z kolei grzyb, który ostatecznie niszczy tkankę liścia.

Od 1992 r. podjęto rewaloryzację Plant i postępuje ona sukcesywnie – aż do dziś. Ogród Wawel jako pierwszy poddany został rewaloryzacji w latach 1989-1990.

Często pod Wawelem krakowiacy w strojach ludowych grają dla turystów i przechodniów różne tradycyjne melodie i śpiewki. Przy klasztorze OO. Franciszkanów ostatnio organizowana jest żywa szopka. Tutaj też plac przed wejściem do tego kościoła od strony Plant stał się miejscem spotkań i pamięci Papieża Jana Pawła II (słynne okno w Kurii Metropolitalnej). Od roku 2003 wzdłuż głównej alei kasztanowej tego ogrodu są organizowane wystawy fotograficzne, np. "Ziemia z nieba" czy o Papieżu Janie Pawle II – wystawy oglądają mieszkańcy Krakowa oraz liczni turyści (bardzo dobry pomysł wart kontynuowania).

Przyroda

Wiele drzew “samotników” rozrastając się przez dziesiątki lat przekształciło się we wspaniałe okazy, które należą do różnych gatunków: dęby, platany, buki, wiązy, jawory, topole. Są one “pomnikami przyrody” – niektóre z nich także w znaczeniu prawnym, na przykład Dąb Jagielloński, rosnący u frontu Collegium Novum oraz platan rosnący naprzeciw Filharmonii Krakowskiej. Ciekawe egzotyczne rośliny to perełkowiec japoński (rośnie niedaleko wylotu ul. Mikołajskiej), grusza wierzbolistna, jarzębina płacząca, magnolia japońska i głóg pienny (rosną przed pomnikiem Floriana Straszewskiego), kasztan jadalny i kasztanowiec żółty – u wylotu alei na ul. Sławkowską.

Ostatnio nie sadzi się topoli włoskiej, ponieważ krótko żyje i ma słabe drewno. Obecnie sadzi się odmianę stożkową dębu szypułkowego, który rośnie wolniej, ale za to żyje dwa razy dłużej niż topole, jest odporny na zanieczyszczenia, ma równie elegancki pokrój korony. Teraz również sadzi się więcej krzewów, jest też dużo różnych klombów kwiatowych. Na trawnikach pojawiły się rośliny typowe dla naturalnych siedlisk: ziarnopłon wiosenny i złoć żółta.

W Ogrodzie Wawel przy klasztorze O.O. Franciszkanów rośnie miłorząb dwuklapowy będący cennym przykładem drzewa osobliwego, samotnika. Na tym odcinku Plant znajdują się zabytkowe drzewa, które należą do różnych gatunków – są to kasztanowce, klony, lipy, wiązy i modrzewie. Jednak na szczególną uwagę zasługuje piękny okaz buka zwyczajnego odmiany czerwonolistnej – ma imponujące rozmiary. Warto również zobaczyć buki odmiany zwisłej, które tworzą odpowiednią scenerię dla pomnika Grażyny i Litawora ku czci Adama Mickiewicza.

Oprócz okazu miłorzębu rosną tu też inne drzewa egzotyczne: tulipanowiec i klon syberyjski. Występują także lipy szerokolistne. Na terenie tego ogrodu rośnie dużo krzewów, które razem z drzewami tworzą wiosenno-letni mur zieleni. Wśród krzewów można rozpoznać śnieguliczkę białą, forsycję, różne odmiany bzu, tawułę. Interesującym okazem jest rozłożysty krzewiasty cis. Na trawnikach rosną kwiaty typowe dla naturalnych siedlisk, jak np. ziarnopłon wiosenny, złoć żółta, stokrotka czy mniszek pospolity. Klomby porastają sezonowo bratki, konwalie i tulipany; w zależności od pory kwitnienia uzupełniane są innymi kwiatami ogrodowymi.

Wszelkie nowe nasadzenia (jak również inne zmiany) na terenie Plant muszą być konsultowane z głównym architektem, konserwatorem i plastykiem miasta Krakowa. W ogrodzie Wawel występują też przedstawiciele fauny miejskiej – przede wszystkim ptaki: gołębie, kawki, wróble, kosy, szpaki, gawrony oraz wiewiórki i krety.

Ścieżka

Ścieżka dydaktyczna została zaprojektowana w oparciu o walory przyrodnicze ogrodu. Wyznaczono poszczególne jej etapy zgodnie z istniejącymi już alejkami wewnętrznymi. Początkiem ścieżki jest wejście od ul. Franciszkańskiej.

1. Trasę wycieczki rozpoczynamy od wejścia na teren przyklasztorny OO. Franciszkanów. Przy głównej ścieżce w pobliżu zabudowań klasztornych rośnie osobliwy samotnik miłorząb dwuklapowy (Ginkgo biloba). Jest to drzewo, które pochodzi ze Wschodniej Azji (Chiny). Chociaż posiada liście, należy do drzew nagonasiennych (tak jak iglaste). Uważa się go za żywą skamieniałość. Jest jedynym przedstawicielem bardzo starej, dawno wymarłej grupy roślin, które rosły głównie w epoce mezozoiku. Ma jedyne w swoim rodzaju liście - wachlarzowate, klapowane, skórzaste, na długim ogonku, opadające na zimę. Drzewo to szczególnie efektownie wygląda w jesiennej, złocistej tonacji. Rośnie do 30 m wysokości. Jest bardzo odporny na mróz i zanieczyszczenia przemysłowe. Żyje ok. 1000 lat, ale znane są okazy w wieku ok. 3400 lat. Do Polski został sprowadzony w 1728 r. do Pałacu w Łańcucie. W Krakowie pierwszy okaz posadzono w 1808 r. w ogrodzie botanicznym.

2. Z terenu przyklasztornego poprzez modrzewie i klony patrzymy na słynne okno papieskie i kierujemy się w stronę wejścia na Planty do Ogrodu Wawel (miłorząb dwuklapowy jest z tego miejsca dobrze widoczny). Zatrzymujemy się na głównej alei przy wejściu. Przed nami długa aleja kasztanowców, szczególnie piękna podczas kwitnienia tych drzew. Kasztanowiec biały (Aesculus hippocastanum) pochodzi z Bałkanów i Azji Południowo-Zachodniej. Od XVI wieku sadzony jest w Europie Środkowej, gdzie zadomowił się na stałe. Tworzy zwartą koronę. Ma zazwyczaj krótki pień, zawsze skręcony w prawo. Jego liście są na krzyż ległe, dłoniaste, złożone z 5-7 wydłużonych jajowatych listków. Białe kwiaty z żółtymi i czerwonobrunatnymi plamkami zebrane są we wzniesione wiechy. W okresie kwitnienia jest jednym z najbardziej ozdobnych drzew. Kwiaty zapylane są przez owady. Do jesieni wykształcają się owoce - kolczaste torebki zawierające 1 lub 2 brązowe nasiona popularnie zwane kasztanami. Podjęte przez ogrodników działania powstrzymały obumieranie tych drzew na Plantach z powodu szrotówka kasztanowcowiaczka.

3. Z głównej alei przy wejściu udajemy się na prawo i wchodzimy w boczną aleję, przy której rosną wiązy i klony. Wiąz pospolity (Ulmus carpinifolia) to drzewo dorastające do 40 m. Posiada liście asymetryczne – część liścia bardziej zbliżona do gałęzi jest wyraźnie znacznie większa. Brzeg liścia jest piłkowany. Kwiaty ukazują się wczesną wiosną pod koniec marca. Owocami wiązu są owalne płaskie orzeszki umieszczone w skrzydełku. Może żyć do 400 lat. Dawniej był raczej powszechny, ostatnio jest wyniszczony przez chorobę holenderską, którą wywołują m.in. grzyby przenoszone przez chrząszcze ogłodki.

4. Idąc tą samą boczną alejką dochodzimy do miejsca, gdzie skręca ona na południe. Z tego miejsca widać po prawej stronie okazały rozłożysty krzew iglasty. Jest to cis pospolity (Taxus baccata), który może występować też w formie drzewa. Rośnie bardzo wolno. Osiąga wysokość 10-15 m, ale najczęściej ma postać krzewu. Żyje do 1000 lat. Jego kora jest czerwonawa. Ciemnozielone igły rozłożone są na gałązkach w dwóch rzędach. Lubi stanowiska cieniste lub półcieniste. Kwiaty ma niepozorne. Nasiona znajdują się w czerwonej, soczystej osnówce; dojrzewają w październiku i listopadzie; chętnie są zjadane przez ptaki. Pozostałe części cisa są trujące. Obecnie cis sadzony jest w wielkich miastach, ponieważ dobrze znosi zanieczyszczone powietrze. Drewno cisa jest twarde i wytrzymałe. Dawniej robiono z niego łuki, później luksusowe meble. W Polsce znajduje się pod ochroną.

5. Kierując się alejką na południe dochodzimy do pomnika Grażyny i Litawora. Pomnik ten znajduje się w otoczeniu buków zwyczajnych zwisających. O każdej porze roku tworzą one specyficzną, urokliwą scenerię, podkreślającą wymowę (urodę) pomnika. Buk zwyczajny odmiana zwisająca (Fagus silvatica “Pendula”) to drzewo, które osiąga 10-20 m wysokości. Jest drzewem wolno rosnącym. Wymaga dużo przestrzeni. Obok wierzby białej jest jednym z największych drzew płaczących. Jego długie gałęzie zwisają aż do ziemi. Jesienią, gdy zmienia barwę, wygląda nadzwyczajnie. Ma gładką, popielatoszarą korę. Liście są prawie całobrzegie, gładkie. Wytwarza bukiew, czyli owoce w kształcie podłużnych orzeszków umieszczonych w okrywie. Przed pomnikiem znajdują się rabatki kwiatowe, które systematycznie są obsadzane sezonowymi kwiatami, np. tulipanami czy bratkami w dwóch kontrastowych kolorach. Aktualnie kwietnik tworzą promieniście posadzone begonie i iresine (ozdobna roślina pochodząca z Ameryki Pd). Cała grupa rzeźbiarska i otaczająca ją roślinność stanowią bardzo interesujące wnętrze ogrodowe.

6. Z tego romantycznego miejsca idziemy alejką na południowy zachód i łączymy się z główną aleją kasztanowców. Przechodzimy na drugą stronę ul. Poselskiej. Wzdłuż głównej alei rosną nie tylko kasztanowce, ale także lipy. Lipa szerokolistna (Tilia platyphyllos) to drzewo o prostym pniu i pięknej kulistej koronie. Jest blisko spokrewniona z lipą drobnolistną, różni się jednak od niej kilkoma cechami. Przewyższa ją wysokością i grubością pnia, jest bardziej wymagająca pod względem żyzności i wilgotności gleby. Liście ma sercowate, od spodu zielone, z kępkami białawych włosków w kątach nerwów. Zakwita o 10 do 14 dni wcześniej niż lipa drobnolistna. Owocuje w wieku ok. 30 lat. Owocami są jajowate orzeszki z wyraźnymi żeberkami. Najłatwiej rozróżnić obie lipy na podstawie cech dolnej strony liścia, kształtu owocu oraz pory kwitnienia. Jest wrażliwa na zanieczyszczenie środowiska. Bardzo ważna roślina miododajna.

7. Idziemy w kierunku Wawelu. Po prawej stronie alei, na odkrytym trawniku rośnie drzewo samotnik. Jest to buk zwyczajny odmiana czerwonolistna (Fagus sylvatica Purpurea). Drzewo to posiada szeroką, gęstą i nisko osadzoną koronę. Dorasta do 30 m wysokości, ale wolno rośnie. Wymaga gleby żyznej, wilgotnej i z zawartością wapnia. Dobrze znosi cień. Liście ma błyszczące, całobrzegie lub odlegle ząbkowane. Owocem jest trójkanciasty orzech. Pień jest pokryty szarosrebrzystą, rzadko spękaną korowiną. Obwód pnia okazu na Plantach wynosi 4,51 m, szerokość korony ok. 15-20 m - to imponujące wymiary.

8. Fotografię buka robiliśmy przy alejce odchodzącej od alei głównej. Nad naszymi głowami jest korona klonu jesionolistnego (Acer negundo). Jego ojczyzną jest Ameryka Północna. Do Europy został sprowadzony w 1688 r. Żyje około 100 lat i osiąga wysokość 15-20 m. Posiada pierzaste liście złożone zwykle z 3-5 listków, listek wierzchołkowy przeważnie trójklapowy. Kwiaty ma jednopłciowe. Skrzydlate owoce ułożone pod kątem ostrym, wiszą na długich, nitkowatych szypułkach. Ten gatunek klonu jest wytrzymały na zanieczyszczenia gleby i powietrza.

9. Skręcamy w prawo i dochodzimy do placyku, na którym znajduje się popiersie Tadeusza Boya-Żeleńskiego oraz – bliżej nas – dwie piaskownice dla małych dzieci. Wokół placyku rosną lipy, klony i kasztanowce oraz krzewy. W ogrodzie, w pobliżu ulic, spotyka się krzewy liściaste: śnieguliczkę, różne odmiany bzu, jaśminowce, tawuły, głogi jednoszyjkowe oraz forsycję. Jaśminowiec wytwarza pełne kwiaty, czysto białe, pachnące, w niewielkich gronach. Bez czarny (Sambucus nigra), zwany też lekarskim ma wyraźnie wykształcone, zwisające owocostany. Biało-beżowe kwiaty mają intensywny zapach i są oblegane przez liczne owady. Gęste krzewy bzu są dla ptaków ulubionym miejscem do budowy gniazd i źródłem pożywienia. Na Plantach występuje również bez lilak. Forsycja pośrednia (Forsythia intermedia) to krzew z rodziny oliwkowatych. Pochodzi z Dalekiego Wschodu. Posiada kwiaty czteropłatkowe, intensywnie żółte, w pęczkach po 2-6. Kwitnie obficie wczesną wiosną, przed pojawieniem się liści.

10. Udajemy się na południe. Przy najbliższym rozwidleniu zatrzymujemy się. Na prawo widać rzeźbę Sowy, obok niej klon jesionolistny. Po lewej stronie są trawniki, na których (w obrębie całych Plant) wiosną żółcą się: ziarnopłon i złoć. Ziarnopłon wiosenny (Ranunculus ficaria) jest to roślina zielna z rodziny jaskrowatych. Osiąga wysokość 5-20 cm. Pojedyncze kwiaty składają się z 3 działek kielicha i 8-12 błyszczących żółtych płatków korony. Liście mają kształt trochę serca, trochę nerki; są błyszczące, brzegiem lekko ząbkowane. Łodyga jest płożąca. Naturalnym jej siedliskiem są wilgotne lasy i łęgi. Wytwarzane w kątach liści małe bulwki służą do rozmnażania wegetatywnego. Ze względu na wysoką zawartość witaminy C dawniej roślina ta była stosowana przeciw szkorbutowi - jadalne są tylko jej młode liście. Złoć żółta (Gagea lutea) zazwyczaj występuje w wilgotnych zaroślach, wielogatunkowych lasach liściastych. Posiada nagie szypułki i tylko 1 liść przyziemny szerokości 6-10 mm. Kwitnie od marca do maja. Rosną tu także mniszek pospolity i stokrotka.

11. Kierujemy się alejką na południowy zachód i dochodzimy do głównej alei przy ul. Podzamcze. Przed nami widok na Wawel. Przy wejściu na Planty od ul. Podzamcze umieszczony jest Regulamin i Plan Plant.

Bibliografia

Bogdanowski Janusz (red.), Parki i ogrody Krakowa w obrębie Plant wraz z Plantami i Wawelem. Katalog Parków i Ogrodów w Polsce, Warszawa 1997
Bugała Władysław, Drzewa i krzewy, Warszawa 2000
Chorąży Celina, Skwarło Ewa, Kołos Sylwester, Brózda Tobiasz, Planty Krakowskie – Ogród Wawel, Kraków 2005
Pokorny Jaromir, Kaplicka Jirina, Drzewa Europy Środkowej, Warszawa 1980
Torowska Joanna, Planty krakowskie, Kraków 2003
Torowska Joanna, Parki Krakowa, Kraków 2002
Drzewa i krzewy ozdobne, http://www.pinus.net.pl
Otwarta Encyklopedia Leśna, http://www.wiki.lasypolskie.pl
Atlas roślin naczyniowych Polski, http://www.atlas-roślin.pl

Uwagi

Informacje dodatkowe

Infrastruktura: W ogrodzie Wawel układ alejek jest nieregularny. Alejki są asfaltowe; główna aleja i biegnąca do niej ukośnie na całej długości są szersze od pozostałych. Przy alejkach jest odpowiednia ilość stylizowanych latarni, ławek z oparciem i koszy na śmieci. Trawniki oddzielone są od alejek niskimi, metalowymi barierkami pomalowanymi na zielono. Nie ma tutaj kawiarni ani innych obiektów gastronomicznych czy też sportowych. Przy ul. Franciszkańskiej stoi kiosk - pawilon z pamiątkami. Natomiast w bliskiej odległości, na okolicznych ulicach znajdują się hotele, kawiarnie, parkingi, sklepy.

Mocne strony: Z tego ogrodu roztacza się wspaniały widok na Wawel (od ul. Podzamcze) i na Papieskie Okno (od ul. Franciszkańskiej) – obydwa obiekty bliskie są sercom Polaków i krakowian. Sąsiedztwo dużej liczby zabytków, innych budowli, pomników i tablic pamiątkowych oraz rozmaitych gatunków przyrodniczych sprzyja prowadzeniu tutaj zajęć dydaktycznych (historia, biologia...). Aleja główna wykorzystywana jest od kilku lat jako miejsce tematycznych wystaw fotograficznych. Jest to najspokojniejsza część Plant, ponieważ linia tramwajowa znajduje się tylko przy ul. Franciszkańskiej. W bocznych alejkach przebywają głównie osoby starsze i matki z małymi dziećmi (dwie piaskownice na placyku przy popiersiu Tadeusza Boya-Żeleńskiego) – można się tu zaszyć, podziwiać piękno zieleni, poczytać w spokoju, odpocząć. Szczególnie wiosną i latem jest to miejsce spotkań młodych ludzi (często widać spacerujące lub siedzące na ławeczkach pary). Naturalna uroda roślinności Plant (ciekawe wnętrza ogrodowe, okazy drzew samotników), wielość zapachów, harmonia kompozycji dobrze wpływa na nastrój człowieka, wyzwala głębszy oddech, powoduje odprężenie, uspokaja.

Słabe strony: Aleję główną przemierza ogromna ilość turystów i przechodniów, gdyż stanowi ona część ciągu spacerowego, obejmującego pierścieniem Stare Miasto.

Autorzy

Autorem pierwotnej wersji opisu parku powstałej w ramach projektu "Parki i ogrody oczami młodzieży" jest:
Specjalny Ośrodek Szkolno Wychowawczy nr 6 im Jana Pawła II (dla dzieci niedosłyszących)
ul. Niecała 8
30-425  Kraków
e-mail: sosw6dddn@wp.pl
Opiekun grupy:
Lucyna Kozioł  
Autorzy opisu:
członkowie koła ekologicznego działającego przy gimnazjum w SOSW Nr 6 w Krakowie. Są to uczniowie klas I - III: Ewa Skwarło, Ewa Ziemba, Kinga Jajek, Jarosław Hudziak, Karol Sikora, Piotr Budzik, Damian Gryz.
Współpracujacy nauczyciele:
Podziękowania:
Serdecznie dziękujemy:
- za udostępnienie danych i pomoc w ich uzyskaniu: pracownikom Krakowskiego Zarządu Komunalnego (szczególnie p. Magdzie Boroń – Hopkowicz, p. Jadwidze Chrobak)
- za doradztwo merytoryczne: właścicielce firmy “Ogród – System” p. inż. Lucynie Król, nauczycielce informatyki z naszej szkoły p. mgr Monice Chudy
- za udostępnienie materiałów i opracowań dotyczących parku i jego okolicy: MARR p. Beacie Sawickiej, dyrektor SOSW Nr 6 p. mgr Renacie Dubiel, przewodniczącemu Rady Dzielnicy IX p. Adamowi Migdałowi
Serdecznie dziękujemy:
- za udostępnienie danych i pomoc w ich uzyskaniu: pracownikom Krakowskiego Zarządu Komunalnego (szczególnie p. Magdzie Boroń - Hopkowicz)
- za doradztwo merytoryczne: właścicielce firmy "Ogród-System" p. inż. Lucynie Król, nauczycielce informatyki z naszej szkoły p. mgr Monice Chudy
- za udostępnienie materiałów i opracowań dotyczących Plant: Ośrodek Kultury im. C.K. Norwida w Krakowie-Nowej Hucie p Dyrektor mgr Danucie Szymońskiej i p. mgr Elżbiecie Urbańskiej-Kłapa oraz dyrektor SOSW Nr 6 w Krakowie p. mgr Renacie Dubiel
- za pomoc i udostępnienie materiałów nauczycielce plastyki z naszej szkoły inż. Janinie Mordawskiej


Wyszukiwarka

Wyszukiwarka


Kontakt

(to jest kontakt w sprawie tej strony internetowej, a nie kontakt do zarządcy parku) 

Nazwa organizacji
Ośrodek Działań Ekologicznych "Źródła"
Adres organizacji
90-602 Łódź, ul. Zielona 27
Telefon do organizacji
42 632 8118
Adres www organizacji
www.zrodla.org

 
 


Newsletter

wpisz swój e-mail aby otrzymywać informacje o naszych działaniach

Wyślij



© 2010 Ośrodek Działań Ekologicznych "Źródła" | Dzień Pustej Klasy | zielone szkoły | oszczędzajmy wodę | edukacja globalna | Kalendarz świąt ekologicznych