Gliwice zlokalizowane są na Wyżynie Śląskiej w zachodniej części aglomeracji Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego nad rzeką Kłodnicą. Graniczą z miastem Zabrze, Pyskowicami i Knurowem. Gliwice są jednym z największych miast województwa śląskiego, usytuowane na skrzyżowaniu bardzo ważnych szlaków komunikacyjnych. Aż 68% powierzchni miasta, a więc ponad 91 kilometrów kwadratowych stanowią tereny zielone, które obejmują parki, zieleńce, użytki rolne, pastwiska, lasy, sady, skwery, tereny cmentarzy, ogródki działkowe, nieużytki oraz zieleń uliczną. Taki udział procentowy wszystkich terenów zielonych w powierzchni miasta czyni je jednym z najbardziej zielonych miast aglomeracji Górnego Śląska.
Park Starokozielski zlokalizowany jest pomiędzy ulicami gen. Andersa i Kozielską. Jest to park krajobrazowy o powierzchni 5,55 ha. Na terenie parku znajduje się :
- Cmentarz Przyjaźni Polsko-Francuskiej
- zabytkowy drewniany kościół z XIII w.
- Pomnik Żołnierzy Francuskich
- plac zabaw.
Opiekę nad parkiem sprawuje Miejski zakład Usług Komunalnych w Gliwicach.

Historia

Nie da się dokładnie ustalić daty założenia parku Starokozielskiego. Powstał on przy istniejącym już cmentarzu z połowy XIX wieku. Po 1945 r. w związku z migracją ludności i wynikającym z niej zarzuceniem użytkowania i opieki nad cmentarzem, południową jego część przekształcono w park, który został oddzielony nowym ogrodzeniem od pozostałej części nekropolii.

Cmentarz został przekształcony w park bez wykonania pełnej ekshumacji pochówków, o czym świadczy wiele pozostałości po kamiennych nagrobkach. Inną przesłanką, wskazującą na taki właśnie proces powiększenia, jest zróżnicowanie muru cmentarza od ulicy Kozielskiej – jak świadczą źródła z połowy XIX w. wykonano wtedy ogrodzenie cmentarza oraz domek grabarza (1857 r.).

Cmentarz Starokozielski używany był jeszcze w okresie powojennym – pochówki trwały tam jeszcze do lat 50. XX wieku. W 1982 roku, decyzją prezydenta miasta przekształcono większą część cmentarza na park i teren zabaw dla dzieci.

Obecnie park pełni funkcje rekreacyjno-wypoczynkową.

Przyroda

Najstarsze okazy drzew rosnących w parku Starokozielskim mają ponad 140 lat i są znacznie starsze, niż znajdujący się tam cmentarz.

Zestawienie gatunkowe dendroflory wraz z nazwami łacińskimi:
1. Klon polny (Acer campestre)
2. Klon pospolity (Acer platanoides)
3. Klon jawor (Acer pseudoplatanus)
4. Klon srebrzysty (Acer saccharinum)
5. Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum)
6. Brzoza brodawkowata (Betula verrucosa)
7. Cyprysik groszkowy (Chamaecyparis pisifera)
8. Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior)
9. Topola biała (Populus alba)
10. Topola czarna (Populus nigra)
11. Trześnia tj. czereśnia dzika (Prunus avium)
12. Dąb szypułkowy (Quercus robur)
13. Dąb czerwony (Quercus rubra)
14. Grochodrzew (Robinia pseudoacacia)
15. Cis pośredni (Taxus media)
16. Żywotnik zachodni (Thuja occidentalis)
17. Żywotnik wschodni (Thuja orientalis)
18. Lipa drobnolistna (Tilia cordata)
W parku znajduje się sześć lip szerokolistnych, cztery kasztanowce białe i klon pospolity o obwodach powyżej 3 metrów.

Ścieżka

1. Trasę ścieżki rozpoczynamy od strony ulicy Kozielskiej, przy której znajduje się Kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Marii Panny. Jest on jednym z najcenniejszych zabytków architektury w Gliwicach i jednym z najlepiej zachowanych drewnianych kościółków na Górnym Śląsku. Jest to drewniany obiekt ciesielski zbudowany w 1493 roku w Zębowicach koło Olesna, prawdopodobnie przez twórcę ludowego Alberta Kokota. Nawa główna została wzniesiona w XV wieku. Później dobudowano prezbiterium, wieża kościelna została poświęcona 10 lipca 1774 r. W okresie międzywojennym kościół został rozebrany (1926 r.) i przeniesiony z Zębowic do Gliwic na Cmentarz Centralny.
 

2. Następnym przystankiem na naszej trasie jest zabytkowy cmentarz. Jak pokazują najstarsze plany miasta, cmentarz powstał od razu jako jedna całość, na jednej działce wydzielonej między ulicą Kozielską a ulicą Andersa. W dokumentacji geodezyjnej nie zachowały się dane mówiące o czasie przekazania tego terenu na cmentarz. Najstarsze zapisy z przełomu lat 1893/94 opisują te działki już jako “cmentarz”.
 

3. Idąc w prawą stronę w kierunku ulicy Andersa zobaczymy zlokalizowany tam Pomnik Przyjaźni Polsko-Francuskiej, jest to pomnik żołnierzy francuskich poległych w okresie plebiscytu w latach 1920-1922.
 

4. Ostatnim elementem naszej ścieżki jest aleja kasztanowców. Przebiega ona przez cały park łącząc ulice Kozielską i Andersa. Przy alei znajdują się ławki i plac zabaw gdzie można odpocząć.

Bibliografia

Materiały urzędowe:
Założenia techniczno-ekonomiczne z biznes planem dla parku Przyjaźni Polsko-Francuskiej w Gliwicach przy ul. Kozielskiej: Część II Architektura, mgr inż. arch. Ryszard Mendrok, mgr inż. arch. Paweł Lachowicz, mgr inż. arch. Jolanta Węglińska
Część IV Instalacja Wodno-Kanalizacyjna, inż. Danuta Długosz-Dymna
Część V Drogi I Ukształtowanie Terenu, inż. Andrzej Ciach
Część VI Zieleń, mgr Anna Fabiańczyk
Strona internetowa http://www.um.gliwice.pl/index.php?id=10508/
Strona internetowa http://www.maps.google.com
Strona internetowa http://www.um.gliwice.pl/index.php?id=12/1

Autorzy

Autorem pierwotnej wersji opisu parku powstałej w ramach projektu "Parki i ogrody oczami młodzieży" jest:
Zespół Szkół Łączności
ul. Warszawska 35
44-100 Gliwice
Opiekun grupy:
mgr Joanna Masłowska 
Autorzy opisu:
Kamil Bomba, Łukasz Ratkiewicz, Paweł Krawczyk
Współpracujacy nauczyciele:
Podziękowania:
- dla pani Barbary Zygmunt z MZUK Gliwice za udostępnienie materiałów
- dla pani Iwony Gierszal za pomoc w opracowaniu tekstu.

Ładowanie danych ...