Zieleniec Wielkopolski, nazywany często Parkiem Wielkopolskim położony jest na terenie dzielnicy Ochota. Granice parku wyznaczają ulice: Wawelska, Filtrowa, Krzyckiego, Łęczyńska, Reja, Dantyszka, Górnickiego. W bezpośrednim otoczeniu zieleńca znajdują się domy mieszkalne tzw. Kolonii Staszica i Kolonii Lubeckiego, Szkoła Podstawowa nr 23 im. Edwarda Szymańskiego, Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego, Ministerstwo Środowiska. Kładka nad ulicą Wawelską łączy park z Polem Mokotowskim i terenami stadionu Skra. Powierzchnia parku wynosi 4,73 ha.

Układ przestrzenny Zieleńca Wielkopolskiego pozostał niezmieniony. Park składa się z dwóch części - prostokątnej i w kształcie trapezu. Prostokątna część - położona jest od strony wschodniej, pomiędzy ulicami Wawelską i Filtrową. Podzielona została ona przejściami na mniejsze elementy, a najwyraźniejszą aleją jest Al. Wielkopolska (długości około 30 m i szerokości 5m). Symetrycznie po obu stronach tej alei znajdują się dwa place - jeden do zabawy dla dzieci, a na drugim stoją stoły do gry w ping-ponga. W pobliżu ulicy Wawelskiej na trawniku graniczącym z boiskiem szkolnym usytuowany jest drugi plac zabaw, z którego bardzo często korzystają dzieci uczęszczające do świetlicy. Place zabaw wyposażone są w huśtawki, drabinki z metalowych rur, piaskownice, zjeżdżalnie.

Zachodnia część parku - w kształcie trapezu, też jest przedzielona główną aleją (szerokości około 5m), która bierze swój początek od owalnego placu, biegnie środkiem trapezu do prostokątnego placu i dalej poprzez półkolisty plac dochodzi do ulicy Krzyckiego. Od placów odchodzą ukośne ścieżki, a w pobliżu ulicy Krzyckiego dodatkowe skróty piesze w formie łuków.

Aleje w parku mają nawierzchnie żwirowe lub z kostki betonowej. Ogrodzenie zieleńca od strony ulicy Krzyckiego wykonane jest z metalowego płotu, zaś od ulic Filtrowej, Łęczyckiej, Reja, Dantyszka i Górnickiego zamontowano metalowe i betonowe słupki w celu zabezpieczenia przed parkującymi samochodami. Wzdłuż głównych dróg i na placach ustawione są metalowe ławki z drewnianym siedziskiem i oparciem oraz betonowe pojemniki na śmieci. Przy ulicy Wawelskiej i ulicy Reja, na granicy zieleńca ustawione są przenośne toalety.

Zieleniec Wielkopolski na mocy Ustawy o ochronie dóbr kultury i muzeach z dnia 15.02.62. r. został wpisany do Rejestru Zabytków decyzją nr 1237 z dnia 12.12.1983 r. podobnie jak sąsiadujące z nim układy urbanistyczne wraz z zielenią: Kolonia Lubeckiego i Kolonia Staszica.

Historia

Zieleniec Wielkopolski został założony w 1938 roku według projektu planisty Zygmunta Hellwiga na miejscu dawnego obozu wojskowego. Obejmował obszar około 5 ha i łączył tereny Filtrów z Polem Mokotowskim.

Zaprojektowany został zgodnie z duchem modernizmu charakteryzującym się dążeniem do geometryzacji planu i osiowo symetrycznym rozplanowaniem głównych elementów. Składał się z dwóch części - prostokątnej (pomiędzy ul. Filtrową i ul. Wawelską) i trapezowej (pomiędzy ulicami Dantyszka, Reja i Krzyckiego). W parku urządzono główną aleję spacerową pierwotnie obsadzoną topolami Simona i place zabaw dla dzieci. Planowano, aby główna aleja nosząca nazwę Aleja Wielkopolska dochodziła do Alei Piłsudskiego i po jej przecięciu miała się zwężać i docierać do ulicy Wołoskiej przy ulicy Madalińskiego. Wybuch II wojny światowej przerwał realizację tych zamierzeń. W okresie wojny zieleniec uległ częściowemu spustoszeniu.

Po wojnie dosadzenia drzew i krzewów nie były zgodne z pierwotnym składem gatunkowym i układem przestrzennym. Wymieniono topole Simona na dęby czerwone, wyremontowano nawierzchnie dróg, poprowadzono dodatkowe skrótowe przejścia, kosztem zmniejszenia powierzchni trawników urządzono parkingi. W 1995 roku zmodernizowano sieć elektryczną i wymieniono latarnie parkowe.

W 2006 roku skwerowi między ulicami: Reja, Krzyckiego i Dantyszka nadano imię Sue Ryder. Gospodarzem uroczystości był sekretarz m.st. Warszawy - Mirosław Kochalski, a udział wzięli między innymi: małżonka RP Maria Kaczyńska, ambasador Wielkiej Brytanii i oczywiście Przyjaciółka Polaków - Sue Ryder.

"Margaret Susan Ryder urodziła się 3 lipca 1923 roku w Leeds, w Anglii. Z domu rodzinnego wyniosła potrzebę niesienia pomocy biednym i pokrzywdzonym przez los. W 1939 roku, mając zaledwie 16 lat zaciągnęła się do Formacji Pielęgniarek Pierwszej Pomocy. W czasie II wojny światowej Susan Ryder służyła w polskiej sekcji brytyjskiego Zarządu Operacji Specjalnych (S.O.E.), zajmującej się dywersją w okupowanej Europie. Tam miała kontakt z cichociemnymi, których odwaga, determinacja i poświęcenie wywarły ogromny wpływ na jej przyszłość. W trakcie swej służby zetknęła się bezpośrednio z ogromem ludzkiego cierpienia. Po zakończeniu wojny niosła pomoc byłym więźniom niemieckich obozów. Jednocześnie odwiedzała alianckie więzienia, ratując życie wielu skazanym na śmierć. Doświadczenia te spowodowały, że bez reszty zaangażowała się w pracę charytatywną na rzecz chorych, bezdomnych i pozbawionych środków do życia ludzi. Wkrótce jej pomoc dotarła na inne kontynenty.

W 1953 roku powołała do życia fundację swojego imienia. "There"s rosemary, that"s for remembrance, pray, love, remember" - cytat z Hamleta i gałązka rozmarynu stały się symbolem Fundacji, będącej żywym pomnikiem dla milionów ludzi, którzy w obronie ludzkich wartości, oddali swoje życie podczas wojny. The Sue Ryder Foundation wybudowała w piętnastu krajach świata ponad osiemdziesiąt domów, które po dziś służą chorym i cierpiącym.

Sue Ryder, doktor honoris causa Uniwersytetów w Liverpool, Exeter, Essex, Reading, Leeds, Kent, Londynie i Cambridge, odznaczona Orderem Św. Michała i Św. Jerzego, Orderem Imperium Brytyjskiego, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, odznaczeniem Pro Ecclesia et Pontifice, odznaczeniem Ecclesia Populoque Sevitium Praestanti.

Polska zawsze była dla Sue Ryder miejscem szczególnym. W sierpniu 1944 roku ekspediowała zrzuty broni dla walczącej Warszawy. Bezpośrednio po wojnie, wraz z międzynarodową grupą wolontariuszy, pospieszyła z pomocą stolicy, by później stale pomagać Polsce i Polakom. Tutaj wybudowała ponad 30 Domów Sue Ryder, które przyjęły pod swój dach chorych, samotnych i bezdomnych.

W 1978 roku otrzymała z nadania JKM Królowej Elżbiety II tytuł Para Anglii, przyjmując za swoją szlachecką siedzibę Warszawę. Jako Lady Ryder of Warsaw zasiadała w brytyjskiej Izbie Lordów, gdzie przez lata była gorącą orędowniczką polskich spraw. Walczyła o prawa człowieka i godność chorych i cierpiących. Dla kontynuowania swego dzieła, w 1992 roku Lady Ryder powołała do życia całkowicie niezależną Fundację Sue Ryder w Polsce. W Polsce czuła się jak w domu i ten kraj traktowała jak swój, a Polaków jak własnych rodaków. Była Honorowym Obywatelem m. st. Warszawy i Gdyni. Lady Ryder of Warsaw, która uczyniła swoje życie darem dla potrzebujących, odeszła 2 listopada 2000 roku, ale pamięć o niej i jej ideały pozostały". [http://www.sueryder.pl/LadyRyder/index.php]

Przyroda

W parku występują ciekawe gatunki drzew. W części trapezowej znajdują się gatunki iglaste, np. świerki pospolite, sosny wejmutki, sosny czarne, jodły zwyczajne. Od ulicy Reja są lipy drobnolistne i lipy szerokolistne, zaś po środku jest kilka wysokich topól, brzoza brodawkowata i robinia akacjowa. W części prostokątnej najwięcej jest dębów czerwonych, są też tutaj dwa pomniki przyrody - jesiony wysmukłe, bardzo wysoka topola oraz dęby szypułkowe. Rosną tu okazałe krzewy: bez czarny, "bez" lilak. Pomiędzy częścią trapezową i prostokątną jest niewielki żywopłot utworzony z morw. Zachowane stare drzewa dodają niewielkiemu parkowi dostojeństwa.

Ze zwierząt można spotkać głównie ptaki. Przeważają gołębie - oswojone przez ludzi do tego stopnia, że potrafią usiąść człowiekowi na ręku lub głowie. Inne gatunki ptaków, które widuje się na terenie parku to: gawrony, kawki, sroki, wróble, szpaki, przylatują czasami gile.

Ścieżka

Proponowane przez uczniów są dwie ścieżki. Teren jest niewielki i można stanąć w takim punkcie w parku, z którego widać wszystkie zakątki. Jest więc bezpiecznie i podczas zabaw, nikt nie zabłądzi i nie zginie.

Pierwsza propozycja - to ścieżka zdrowia pt. "Pętelka"(mapka nr 2). Startujemy spod szkoły punkt nr 1. Biegniemy z podnoszeniem kolan w górę do punktu nr 2 (róg ul. Reja i ul. Krzyckiego). Robimy 10-20 przysiadów. Maszerujemy z wymachami ramion do punktu nr 3 (na placyku). Wykonujemy "pajaca", czyli podskoki z klaskaniem z tyłu i nad głową przez około 2- 3 minuty. Następnie na ugiętych nogach - w półprzysiadzie maszerujemy do punktu nr 4 (plac zabaw). Wymachujemy nogami do przodu, tyłu, na boki po 15 razy. Odwracamy się i tyłem docieramy do punktu nr 5 (plac ze stołem do ping ponga). Stajemy przy ławeczkach i podpierając się o siedzenia wykonujemy pompki przodem i tyłem po 5 - 10. Podskakując na jednej nodze, na zmianę na prawej i na lewej docieramy do kładki nad ulicą Wawelską. Wbiegamy po schodach, przebiegamy na drugą stronę ulicy, zbiegamy i zawracamy w ten sam sposób. Zatrzymujemy się w punkcie 6 (obok dużego dębu szypułkowego). Wykonujemy skłony do ziemi po 20 razy i powoli głęboko oddychając wracamy na metę, która jest w punkcie startu, czyli pod szkołą.

Druga propozycja ścieżki pt. "Arbor" (mapka nr 3) - to odgadywanie nazw gatunkowych wybranych drzew. Rozwiązanie: drzewo nr 1 - robinia akacjowa, drzewo nr 2 - dzika jabłoń, drzewo nr 3 - dąb szypułkowy, drzewo nr 4 - topola czarna, drzewo nr 5 - topola włoska, drzewo nr 6 - jesion wyniosły, drzewo nr 7 - klon zwyczajny, drzewo nr 8 - jesion wyniosły (pomnik przyrody), drzewo nr 9 - lipa drobnolistna, drzewo nr 10 - brzoza brodawkowata, drzewo nr 11 - jarząb pospolity (jarzębina), drzewo nr 12 - sosna czarna, drzewo nr 13 - kasztanowiec, drzewo nr 14 - sosna wejmutka, drzewo nr 15 - dąb czerwony, drzewo nr 16 - głóg dwuszyjkowy, drzewo nr 17 - buk zwyczajny. Do rozwiązania dołączone są zdjęcia drzew. Zabawa na tej ścieżce może być później kontynuowana poprzez zgaduj - zgadulę. Dzieci w zespołach opisują charakterystyczne cechy drzewa, a inni odgadują, o które drzewo chodzi. Pytania zadawane są na zmianę i wygrywa ten zespół, który zdobył najwięcej punktów. Punkty można przyznawać za prawidłowe rozwiązanie oraz dokładny opis drzewa. Młodsze dzieci mogą zebrać liście i z pomocą przewodników oznaczyć gatunki drzew zaznaczone na mapce.

Bibliografia

Strona internetowa Fundacji Sue Ryder, http://www.sueryder.pl
Strona internetowa Miasta Stołecznego Warszawa http://www.warszawa.um.gov.pl

Uwagi

Funkcje parku. Park jest chętnie i licznie odwiedzany przez ludzi w różnym wieku. Starsze osoby mają tu ławeczki, na których mogą odpoczywać, mamy z dziećmi kierują się na place zabaw, osoby z pieskami spacerują wzdłuż alejek. Codziennie rano biega i ćwiczy jeden pan z pobliskich bloków. Tuż przy parku jest szkoła więc często widać bawiące się dzieci. Teren parku wykorzystywany jest również w celach dydaktycznych. Odbywają się tutaj lekcje przyrody, wychowania fizycznego, plastyki, zajęcia EKO KOŁA.

Autorzy

Autorem pierwotnej wersji opisu parku powstałej w ramach projektu "Parki i ogrody oczami młodzieży" jest:
Szkoła Podstawowa Nr 23
ul. Wawelska 48
02-067 Warszawa
Opiekun grupy:
Małgorzata Kolwas 
Autorzy opisu:
członkowie EKO KOŁA: Dąbrowska Julia, Jaszczak Wiktor, Jendruszczak Susanne, Ostapkowicz Maciej, Puchałka Magdalena, Reinisch Aleksander, Smogorzewski Igor, Sypuła Agnieszka, Syroka Zuzanna, Wojciechowska Zuzanna, Wojda Emilia, Wróbel Patrycja, Zych Barbara.
Współpracujacy nauczyciele:
Podziękowania:
Składamy podziękowania: za udostępnienie danych - pani Grażynie Machajewskiej pracownikowi Ministerstwa Środowiska, za udostępnienie aparatu cyfrowego - pani Joannie Jendruszczak.

Ładowanie danych ...